‘Ik heb ook eigenlijk nooit iets ergs meegemaakt, alles liep zoals het gaan moest en alles ging goed.’

Tranen sprongen in zijn ogen en we keken elkaar aan. Ik voelde zo de pijn, die alles overheersende pijn die deze sympathieke man zo diep van binnen voelde.

‘Vaag je prachtige leven nu niet zo even weg,’ zei ik hem. Natuurlijk heeft hij wél dingen meegemaakt en vanzelfsprekend waren daar ook best slopende dingen bij. Hij heeft nota bene met zijn troepen in Afghanistan gevochten voor onze vrijheid, onder hoeveel druk kan een mens staan, en toch zegt hij nu vol overtuiging: ‘Ik heb nooit iets ergs meegemaakt.’

Is dit dan de uitleg, zijn dit de woorden die de lading dekken? Een lading die voor buitenstaanders over het algemeen niet te bevatten is en al even weinig voor te stellen. Woorden die uit moeten drukken hoe verscheurd van binnen je bent, hoeveel pijn je voelt. Pijn die zo groot is, dat alles wat achter je ligt vervaagt bij dit.

Wat zegt ‘pijn’ nu eigenlijk? Is het die lading stenen op je maag waardoor je gewoon al misselijk wordt bij de geur van brood, is het die onstilbare maalstroom in je hoofd waar je zo graag een keer ‘vrij’ van zou willen krijgen – even terug bij hoe het was -, of is het daadwerkelijk pijn, zoals je denkt dat het voelt als er een dolk door je hart gaat.

…En nog een keer rondgedraaid wordt, want alles wat wij als buitenstaanders ons voorstellen is denk ik nog geen fractie van de de wanhoop, de machteloosheid, het verdriet, en ellende die het werkelijk is.

Je kind verliezen is het ergste dat je kan overkomen. Deze lieve man, ouders die ik eerder sprak, moeders die schreven, hebben zij niet allemaal zoiets van: ‘Had mij maar genomen, zodat mijn kind nog een toekomst zou hebben.’

Iedere ouder heeft alles over voor zijn of haar kind, voor de toekomst die met het kind geboren is en voor de hoop en vreugde bij het groeien in de tijd, de tijd in.

Als al die verwachting, verlangens, toekomst, dromen, groei, ontwikkeling, vergroeiing en liefde, vooral liefde, van je afgenomen wordt, zonder dat je iets gevraagd wordt, zonder dat je gehoord wordt, een stem hebt, door een besluit van hogerhand waar je je in dient te schikken, dan is dat wreed, enorm onacceptabel en alles verscheurend verdrietig.

Jouw route van het leven wordt abrupt verstoord en je moet beginnen aan een nieuwe reis, waarbij die speciale stip aan de horizon, waardoor je gedreven werd, mist. Er is geen horizon, er zijn alleen maar dagen, vandaag, morgen, en NU, vooral alleen maar alles tot aan NU. De dood heeft de hoop en verwachting meegenomen.

Zielenpijn is de ergste pijn waaraan, of juister, waaronder, je kunt lijden. Hoe terecht is het dat dit alles verzwindende verdriet je vermorzelt tot een vegetatieve staat waarin je doet wat moet, de klok rond ‘functioneert’ en jou je doel en vreugde ontnomen heeft.

Hoe terecht dat je het zo voelt. Hoe moeilijk kan een mens het hebben, wat kun je aan?

…Dan, na enige of langere tijd, blijkt dat juist verdriet ook verenigt. Oude vriendschappen vallen weg, mensen ‘passen’ je niet meer, of, zij weten zich geen houding te geven en verdwijnen stilletjes steeds een beetje meer. Het mooie is dat zij plaats maken voor de mensen die het gevoel kennen, herkennen, die je niet hoeft te vertellen hoe de ergste pijn voelt, die begrip voor je hebben hoe je nu het leven ervaart en die met je meeleven wanneer je moet knokken op moeilijke data of dagen. Mensen die begrijpen dat je oude leven nooit meer is, dat je het moet doen met wat er nu is en van daaruit opnieuw beginnen. Zij zijn er voor jou en jij voor hen. Want juist een ander een zetje geven, geeft ook jezelf weer moed. Moed om vooruit te gaan.



Een nieuwe start. Nieuwe start, klinkt mooi, veelbelovend, met nieuwe keuzes en kansen, maar niet voor jou. Jij, je moet, je hebt geen keuze in wat je overkwam.

Toch is die er nu wel. Die van kiezen voor jezelf. Accepteren wie je nu bent, waar je nu staat en wat je nu aan kan. Je wordt nooit meer wie je was, je bent in een ijskoud meer gegooid, aan jou nu de keus of je zwemt of verzuipt en in welk tempo. Vraag je hulp of laat je je helpen? Wie heeft er iets zinnigs te zeggen? Jij mag kiezen wie je bewust toelaat en wie niet. Sta jezelf toe om het leven, dat nog van jou is, volledig in te richten naar hoe jij dat zou willen. Wil je rust, neem rust, wil je met je partner of andere kinderen intens beleven wat nog is, beleef het.

Pak wat jij nodig hebt. Schrijf jouw eigen bestelling aan het universum eens op. Wat vind je nou echt mooi om nog eens te doen, waar ging je hart altijd sneller van kloppen, maar ben je nooit aan toe gekomen?

Ga het doen! Begin met de grootste tegenzin, want vanuit ellende heb je nooit zin om ergens aan te beginnen. Maar pak steeds één groot of klein ding op. Loop jezelf niet voorbij, doe het zoals jij het aan kunt. En creëer weer lichtpuntjes voor jezelf, nieuwe mijlpalen, hoe klein die ook kunnen zijn. Verdrietige of blije stapjes, iets dat jou jezelf weer laat overwinnen, waardoor je trots kan zijn. Trots op jouw prestatie, niet omdat het gemeten wordt aan verwachting van anderen. Jouw waarden bepaal je zelf.

Jij bent mooi om wie je bent. Juist jij hebt met deze kennis, van de uitersten van het leven, zoveel meerwaarde voor iedereen om je heen. Jij hebt jouw ervaring die niemand zo heeft. Hierdoor heb je inzichten waar je een ander mee vooruit kunt helpen. Jij bent van enorm toegevoegde waarde.

Jij, jij bent meer dan jouw verdriet.

Liefs, Wilma